Commodore 128
Następca najlepiej sprzedawanego komputera domowego Commodore C64. Zadziwiające połączenie 3 komputerów w jednej obudowie (dzięki obecności 2 procesorów - 8502 i Z80):
- Commodore 64 z prawie pełną zgodnościa z całym oprogramowaniem.
- Commodore 128 - nowy komputer z rozszerzoną do 128kb pamięcią i wbudowaną nowszą wersją BASICu.
- Komputer pacujący pod kontrolą systemu operacyjnego CP/M.
Commodore 128 został po raz pierwszy zaprezentowany podczas zimowych targów CES w styczniu 1985 roku. Pół roku wcześniej MOS Technologies (należący do Commodore producent chipów) stworzył nowy układ graficzny, MOS 8563, pozwalający na generowanie kolorowej grafiki 640x200 (80 kolumn tekstu). W międzyczasie fiaskim dla Commodore'a okazała się seria 264, głównie ze wzglądu na niekompatybilność z flagowym C64. Postanowiono więc stworzyć nowy produkt zachowujący ową zgodność. Konstruktorzy napotkali szereg trudności technicznych. Poszczególne procesory były taktowane innymi częstotliwościami zegara i były kłopoty z ich synchronizacją. Układy 8563 okazały się niedopracowane i w większości wadliwe. Grzały się za bardzo i powodowały szereg błędów. Wystarczy powiedzieć, że w jednym cyklu produkcyjnym w MOS (cykl kosztował ponad 40,000$) otrzymywano 3 - 4 sprawne układy!! Pracujący pod presją czasu konstruktorzy Commodore'a (zbliżające się targi) w grudniu 1984 roku nie posiadali ani jednego w pełni sprawnego 8563. Na domiar złego główni projektanci układów w MOS wyjechali na świąteczny urlop. Twórca implementacji CP/M nie został też powiadomiony o zmianach w konstrukcji układu i pracował w oparciu o jego starszą wersję..
Działający prototyp C128 został ukończony na kilka godzin przed rozpoczęciem targów. Ekipa Commodore'a, która pojawiła się w Las Vegas na CES, ze zdumieniem stwierdziła, że ktoś skasował ich rezerwację w hotelu.. osoba z opisu wyglądająca na pewnego pracownika Atari, który wcześniej był szefem Commodore'a :) W ramach odwetu zadzwoniono do hotelu, w którym miał się zatrzymać Jack Tramiel, wraz z ekipą Atari i również skasowano jego rezerwację.. Następnego dnia spotkano się z Von Ertwine, który tworzył CP/M by zakomunikować mu "bad news" o zmianach wewnątrz 8563. Wyglądało na to, że CP/M nie będzie się nadawał do zaprezentowania podczas targów. Von Ertwine za pomocą Disk Editora ręcznie zmodyfikował kod źródłowy systemu tak by działał z obecną wersją 8563. Pracownicy Commodore'a codziennie dowozili po kilka nowych chipów by zastąpić te padające.. debiut C128 przebiegł udanie.
W tym miejscu warto wspomnieć, że te same targi CES były miejscem, gdzie pokazano po raz pierwszy Atari 130ST - pierwszy, jeszcze nieudany komputer z bardzo popularnej serii. 128 kB RAM, 192kB ROM, grafika w 512 kolorach, interfejs MIDI, system operacyjny obsługiwany myszą; wszystko za 400,00 $ robiło olbrzymie wrażenie.
Krótka metryczka komputera:
- Procesor: 8501 2MHz (1MHz w trybie zgodności z C64) i Z80B
- Koprocesor: SID - MOS6581 (dźwięk), VIC II (grafika)
- Pamięć RAM: 128 Kb
- Pamięć ROM: 48 Kb
- Pamięć VRAM: 16 Kb (rozszerzalne do 64Kb)
- Tekst: 40 x 25 / 80 x 25
- Grafika: 160x200 / 320 x 200 / 640 x 200
- Kolory: 16
- Dźwięk: 3 kanały po 6 oktaw
- Porty I/O: RGB, Video Composite, Joystick (2), Kartridż, Magnetofon, User Port (kompatybilny z RS232), TV, Serial
- System: Commodore Basic V7 / V2 ( w trybie zgodności z C64), CP/M
- Data wprowadzenia na rynek: I 1985
- Cena po wprowadzeniu na rynek: w Niemczech 880,00 DM; w USA 300,00$
W mojej kolekcji oprócz komputera znajduje się:
Jednostronna stacja dysków 5,25 Commodore 1570, rzadki model, sprzedawany w krótkim okresie pomiędzy debiutem Commodore C128, a wprowadzeniem na rynek stacji 1571.
Dwustronna stacja dysków 5,25 Commodore 1571, spejalnie zaprojektowana dla tego modelu. Oraz niemiecka instrukcja do stacji 1570/1571.
Commodore 1581 - bardzo rzadką stację dyskietek 3,5" - dziś nawet w Niemczech osiąga na aukcjach cenę 100 Euro. Bardzo przydatna zwłaszcza przy posługiwaniu się GEOSem - jej pojemność bardzo ogranicza konieczność wachlowania dyskietkami. System operacyjny stacji zaszyty w jej BIOSie był pełen bugów - Ze stacji 1541 można kopiować tylko pojedyńcze pliki, w stacji nie można używać dyskietek HD. Wielu fanatyków Commodore we własnym zakresie wymieniało BIOS by wyeliminować te uciążliwości.
Dwa REU czyli RAM Expansion Unit:
Commodore 1750 - 512Kb
Commodore 1764 - 256Kb
Bardzo ciekawe i rzadkie urządzenia wpinane w port kartridża. Rozszerzenie pamięci dla C64/128 zadebiutowało na zimowych targach CES w styczniu 1987 roku w cenie 129$. Do dziś REU na aukcjach w Ebayu osiąga cenę 30 Euro. Szczerze mówiąc nie wiem, czy moduły te pracują z C64? Jeżeli tak, to tylko pod kontrolą GEOSa. Za to na pewno są użyteczne w C128 - Basic 7.0 posiada 3 instrukcje obsługujące REU, a także CP/M je obsługuje.
Mam też monitor kolorowy Commodore 1901 wyprodukowany przez Thomsona na rynek europejski specjalnie dla modelu Commodore 128 (umożliwia wyświetlenie 80 znków w linii). Niestety z wyłamaną klapką maskującą potencjometry - jest to typowa usterka monitorów Commodore (Klapka występuję w wielu modelach i jest zazwyczaj pierwszą częścią, która ulega uszkodzeniu).
Mam również oryginalną dyskietkę z systemem CP/M Plus 3.0
Powrót do strony głównej